Aflevering 9: De toekomst van ET
Hoe krijg je een tiener geboeid in de Einsteintelescoop? Gideon Koekoek, ooit leraar natuurkunde en nu professor aan de Universiteit van Maastricht, legt uit hoe hij met een beleefcentrum en een inspirerende zomerschool voor leerkrachten een nieuwe generatie, en zelfs Kato, enthousiast kan krijgen voor het project.
Gideon Koekoek
Gideon Koekoek is professor aan de Universiteit Maastricht. Naast onderzoek naar zwaartekrachtgolven leidt Gideon vele Nederlandse onderwijsinitiatieven rond de Einsteintelescoop. Hij was één van de voortrekkers van het Einstein Telescope Education Center, en startte recent het MaGIC programma op.
Shownotes
Hier gaan we wat dieper in op wat er gezegd wordt, en geven links naar meer bronnen van info. Toch nog vragen? Stuur ze naar ons!
- De Faculty of Science and Engineering in Maastricht bestaat nog maar sinds 2019, maar heeft al duizenden studenten.
- Gideon kwam bij de Universiteit Maastricht terecht in augustus 2017.
- De ETpathfinder, die we in Aflevering 4 bezochten met Elise, bevindt zich ook aan de Universiteit Maastricht (Elise’s kantoor is achter de hoek van dat van Gideon).
- Gideon behaalde zijn doctoraat aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, onder begeleiding van prof. Jo van den Brand en prof. Jan-Willem van Holten.
- Het Einstein Telescope Education Center (ETEC) heeft al een tijdje een dagprogramma voor scholieren van de derde graad. Zoals Gideon vertelt, overlapt hun leerplan met veel ET onderwerpen. De leerlingen kunnen het verhaal al goed volgen!
- De internationaal bekroonde film Spacetime die je in het begin van het ETEC-programma te zien krijgt, is een echte aanrader en kan je gratis online bekijken! Hij is geschreven door Gideon, Maureen Voestermans (Dutch Black Hole Consortium) en Jeroen Hoekstra (Big Pixel Animation Studio), en de Vlaamse versie is ingesproken door Frank Deboosere.
- Op elke eerste zondag van de maand organiseert het ETEC “Gravity Tour” dagen voor het algemeen publiek (meer info vind je hier).
- Gideon lanceerde deze zomer ook een eerste editie van het MaGIC programma, een zomercursus voor leerkrachten over de fysica van de Einsteintelescoop en hoe deze effectief onderwezen kan worden in middelbaar onderwijs. Deze eerste editie van MaGIC was een internationaal programma. Binnenkort komt er ook een lokale Vlaamse en Waalse versie!
- Een zwart gat is “een streep met zo twee halve cirkels errond” (aldus Kato). Ze refereert hier naar het iconisch beeld van het zwart gat Gargantua in de film Interstellar, een beeld dat heel fysicagetrouw gesimuleerd werd (zie hier of hier). “Alles valt erbinnen, zelfs licht” aldus Gideon, en daarom heet het natuurlijk een “zwart gat”. Het licht dat we zien (de streep en twee cirkels) komt door de materie rond het zwart gat (plasma) dat licht uitstraalt (zie ook hier voor meer uitleg).
- Nederlandse universiteiten publiceerden een visiedocument dat stelt dat academici niet enkel op hun onderzoek moeten worden beloond of geëvalueerd, maar ook op hun sociale impact, onderwijs, leiderschap, enz.
- Bert fantaseert dat deze visie tot een “nieuw verdrag van Maastricht” zou leiden; het originele Verdrag van Maastricht ging over de oprichting van de Europese Unie in 1992.
- Gideon Koekoek of Gideon “Cow Biscuit” - wat klinkt beter? AI koos de tweede optie bij de vertaling van Gideons hologram in het ETEC-programma.
- Bert en Gideon werkten al samen en publiceerden dit wetenschappelijk artikel (zie ook de open-source versie).
Gideon schuwt het gebruik van props niet bij zijn didactische missie!
Discussievragen voor de klas
Hier lijsten we enkele vragen op die kunnen dienen als aanzet tot discussie of verder opzoekwerk over de thema's in deze aflevering.
Merk op: we voorzien hier geen concrete antwoorden - kom je er niet uit? Zit je met een prangende vraag? Stel ze gerust via het podcast-contactformulier!
- Moet een goede onderzoeker ook een goede docent zijn of zijn dat eigenlijk twee heel verschillende talenten? Denk je dat universiteiten te veel focussen op onderzoek, of juist te veel op onderwijs? Waar ligt voor jou dat evenwicht idealiter?
- Wat is volgens jou “maatschappelijke impact” in wetenschap? En hoe kan onderwijs daar een rol in spelen?
- Hoe zou jij “gravitatiegolven” uitleggen aan een klas van 16-jarigen, zonder formules te gebruiken?
- Stel dat je een minicollege mag geven over de Einsteintelescoop op een middelbare school. Wat zou je insteek of creatieve invalshoek zijn? Hoe kan je leerlingen inspireren met de Einsteintelescoop zonder dat het “te moeilijk” wordt?
- Stel je mag een schoolproject bedenken waarin leerlingen iets bouwen, onderzoeken of simuleren rond ET. Wat zou dat zijn?
- Waarom denk je dat thema’s als zwaartekrachtgolven en zwarte gaten zo’n aantrekkingskracht hebben op jongeren?
- Hoe zou jij het Einstein Telescope Education Center nog aantrekkelijker maken voor leerlingen? (denk aan formats, workshops, technologie, verhalen…)
- Kun je onderwijs over grote projecten als ET ook gebruiken om leerlingen iets te leren over duurzaamheid, internationale samenwerking of ethiek?
- Wat zou jou het meest enthousiast maken om fysica te studeren? Een mooie formule, een goed verhaal, of een inspirerende docent?
- Gideon Koekoek combineert wetenschap, onderwijs en communicatie. Welke rol spreekt jou het meest aan en waarom?
- Als je één nieuwe opleiding mocht opstarten aan een universiteit rond het thema “Einsteintelescoop”, hoe zou die heten en wat zou erin zitten?
- Kies een discipline/studierichting en bedenk zelf hoe die relevant kan zijn voor de Einsteintelescoop! (Hint: ongeveer alles dat je bedenkt zal relevantie hebben)